روش های انتخاب یک سیستم گرمایشی
با نزدیک شدن به فصول سرد سال تب خرید سیستم گرمایشی برای خانه بالا میگیرد. سالیانه درصد بالایی از هزینههای انرژی مصرفی خانوار صرف گرمایش خانه میشود، به همین دلیل انتخاب سیستم گرمایشی مناسب با شرایط منزل اهمیت بالایی دارد. البته اگر قرار است انتخابی آگاهانه صورت بگیرد باید قبل از آن تمامی انواع سیستمهای گرمایشی متداول در بازار را بشناسید، از نقاط قوت و ضعفشان اطلاع داشته باشید و در نهایت با توجه به تمام جوانب بهترین انتخاب را انجام دهید.
مشهورترین و محبوبترین سیستم گرمایشی برای خانه بخاری است. بخاریها انواع مختلفی دارند که در ایران مدلهای گازی عمومیت بیشتری دارد. مهمترین ایراد بخاریها در مقایسه با سایر سیستمهای گرمایشی این است که دیوار و وسایل نزدیکشان را سیاه میکنند. ضمن اینکه معمولا فضای زیادی را اشغال میکنند و اگر درست نصب نشوند خطر گازگرفتگی بالایی دارند. البته با آمدن بخاریهای برقی-گازی بخش عمدهای از این ایرادات برطرف شده، اما این بخاریها معمولا قیمت بالاتری نسبت به مدلهای گازی دارند.
شومینه شیکترین سیستم گرمایشی موجود در بازار و در عین حال بیاستفادهترین آنهاست. تمام ویژگیهای مثبت شومینه در یک کلمه خلاصه میشود: زیبایی! بنابراین اگر به جیبتان و گرم شدن خانهتان بیشتر از زیبایی اهمیت میدهید بهتر است سراغ این سیستم نروید.
استفاده از شومینه مانند این است که بخاری را روشن کنید و پنجره خانه را باز بگذارید! زیرا با روشن کردن شومینه هوای سرد مرتب از دودکش آن وارد و هوای گرم از آن خارج میشود. حتی در خانهای که کاملا عایقبندی شده مصرف انرژی شومینه نسبت به سایر سیستمهای گرمایشی ۳۰ درصد بیشتر است. پس بهتر است صحنههای جذابی را که در فیلمها میبینید فراموش کرده و دنبال سیستم گرمایشی بهینهتری بروید.
سیستم گرمایشی موتورخانه معمولا در آپارتمانها و مجتمعهای مسکونی دارای ۱۲ واحد به بالا کاربرد دارد. در این سیستم آب در موتورخانه گرم میشود و از طریق رادیاتور به واحدها منتقل میشود. سپس آب در لولههای تعبیه شده در هر واحد به گردش در میآید و به مرور گرمایش را از دست میدهد. بدین ترتیب خانه گرم میشود.
از لحاط مصرف انرژی، بخاریها بهرهوری بالایی دارند و از هدر رفتن گرمای تولید شده جلوگیری میکنند. قیمت مناسب، راه اندازی آسان و هزینه پایین نگهداری و تعمیر، همه از مواردی هستند که بخاری را در میان انواع سیستم سرمایش و گرمایش ساختمان و سیستمهای تاسیساتی، به بهترین گرمایش برای خانه یا حداقل یکی از بهترینها تبدیل کرده است.
استفاده از سنسورهای هشدار دهنده مطمئنا پکیج را در میان انواع سیستمهای گرمایشی خانگی و سیستمهای تاسیساتی به یکی از ایمنترین گزینهها تبدیل میکند. همچنین به دلیل اینکه به کمک پکیج و سیستم گرمایشی شوفاژ هر واحد میتواند دما را به صورت مستقل تنظیم کند، بهرهوری آن افزایش پیدا میکند.
حقیقت این است که عیب خاصی را نمیتوان به سیستم گرمایشی پکیج نسبت داد. انرژی مصرفی پکیج و هزینه آن شاید بالا باشد؛ اما حذف مسیر لولهکشی آب، حذف پمپ آب و استقلال در مصرف آن را تا حد زیادی جبران میکند. همچنین، هزینه تعمیر و نگهداری این سیستم از موتورخانه کمتر و تعمیر آن نیز سادهتر است.
بنابراین انواع شومینه که با عناوینی مثل شومینه هیزمی، سنگی و موارد مشابه طراحی وساخته شده نیز با مزایا و معایبی همراه است. جهت سرویس و تعمیر شومینه آشنایی با نحوه عملکرد و همین طور ویژگیهای ساختاری آن تاثیر بسزایی در استفاده بهینه از این وسیله دارد.
حضور در میان جدیدترین سیستم گرمایشی ساختمان به معنای مزایای بیشتر است. این سیستم عملا هیچ فضایی را اشغال نکرده و گرما را نیز به صورت یکنواخت پخش میکند. همچنین به خاطر نصب این سیستم گرمایشی جدید منزل در تمام کف واحد مسکونی، گرما در تمام مساحت خانه پخش میشود. سیستم گرمایش از کف را میتوان به صورت دستی یا خودکار برای هر اتاق با برنامهای متفاوت تنظیم کرد.
جدیدترین سیستم گرمایشی ساختمان نیز مشکلات خود را دارد. مهمترین نکات منفی این سیستم گرمایشی جدید منزل عبارت است از: هزینه نصب بالا، تعمیر دشوار در صورت بروز مشکل و گرم نشدن خانه به محض روشن کردن آن. فرآیند گرم شدن ممکن است گاهی تا 1 ساعت نیز طول بکشد.
سیستم گرمایش از طریق قرنیز دیوار، دیوارهای بیرونی را بیشتر از هر قسمت دیگری در خانه گرم میکند. سیستم گرمایشی قرنیزی نیز محل قرار دادن وسیلهها را محدود میکند؛ مثلا تلویزیون که در برابر گرما بسیار آسیبپذیر است. هزینه بالای مدل الکتریکی این وسیله گرمایشی لوکس نیز یکی دیگر از مشکلات سیستم گرمایشی قرنیزی است.
یکی از مهمترین نگرانیهای ایجاد شده در اثر حذف سیستمهای گرمایش مرکزی و جایگزینی آنها با پکیچها به افزایش خطرات ناشی از آتشسوزی و گازگرفتگی برمیگردد. بر اساس مبحث ۱۷ از مباحث مقرارت ملی ساختمان نصب سیستمهای درونسوز یا با محفظه احتراق باز که اکسیژن محل نصب را مصرف میکنند شامل (پکیچ، بخاری، آبگرمکن) در واحدهای با زیربنای کم ممنوع است. بکارگیری چنین سیستمهایی در فضای بزرگتر و یا با استفاده از دستگاهای با محفظه احتراق بسته نیز همواره نگرانیهایی جدی را به همراه داشته است.
پکیچها به علت کوچکتر بودن مسیرهای عبور آب در آنها نسبت به بویلرها، حساسیت بیشتری در مواجهه با کیفیت نامناسب آب دارند. بطوری که در دورههای زمانی بسیار کوتاهتری نیاز به تعمیر یا تعویض پیدا میکنند. علاوهبراین، بخاطر عدم اختصاص فضای کافی به تجهیزات، امکان جانمایی دستگاههای تصفیه آب کامل وجود نخواهد داشت.